Huy động vốn bằng phát hành trái phiếu là giải pháp hữu hiệu cho tình trạng thiếu vốn của doanh nghiệp, từ đó giảm sự phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng. 

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nỗ lực huy động vốn của doanh nghiệp vẫn gặp nhiều thách thức, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản. Hiện nay, việc phát hành trái phiếu riêng lẻ được quy định bởi Nghị định 153/2020/NĐ-CP (“Nghị định 153”), tuy nhiên Nghị định này còn nhiều kẽ hở cần sửa đổi. Nghị định 65/2022/NĐ-CP (“Nghị định 65”) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 153 được kỳ vọng sẽ khắc phục được những bất cập của quy định cũ, từ đó tạo điều kiện kinh doanh thúc đẩy kế hoạch phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp đủ điều kiện. Những nội dung đáng chú ý của Nghị định mới như sau:

Yêu cầu về tính minh bạch trong mục đích phát hành trái phiếu

So với mục đích phát hành trái phiếu trước đây được quy định tại Nghị định 153, Nghị định 65 đã bổ sung các quy định minh bạch hơn về mục đích phát hành trái phiếu. Theo đó, doanh nghiệp phải nêu cụ thể mục đích phát hành trái phiếu trong phương án phát hành được công bố và công khai thông tin đến nhà đầu tư đăng ký mua trái phiếu. Việc sửa đổi này giúp nâng cao trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp phát hành trong việc sử dụng hợp lý số tiền thu được từ việc phát hành trái phiếu. 

Bổ sung quy định về phát hành trái phiếu và sử dụng vốn huy động

Ngoài ra, Nghị định 65 bổ sung quy định về phát hành trái phiếu và sử dụng nguồn vốn huy động, cụ thể, đối với trái phiếu đã phát hành trên thị trường trong nước, doanh nghiệp chỉ được thay đổi điều khoản, điều kiện của trái phiếu quy định tại Điều 6 Nghị định này khi: được cấp có thẩm quyền của doanh nghiệp phát hành thông qua; được chấp thuận bởi số người sở hữu trái phiếu đại diện 65% tổng số trái phiếu cùng loại đang lưu hành. 

Cùng với đó, Nghị định 65 cũng bổ sung thông tin thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu phải được doanh nghiệp phát hành công bố bất thường. Ngoài ra, mệnh giá trái phiếu cũng được điều chỉnh tăng từ một trăm nghìn đồng Việt Nam hoặc bội số của một trăm nghìn đồng Việt Nam lên một trăm triệu đồng Việt Nam hoặc bội số của một trăm triệu đồng Việt Nam. 

Siết chặt quy định cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp

Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được quy định chặt chẽ hơn tại Nghị định 65. Theo đó, nhà đầu tư chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc trình độ chuyên môn về chứng khoán theo quy định tại Điều 11 Luật Chứng khoán. Việc xác định nhà đầu tư chuyên nghiệp sử dụng danh mục chứng khoán yêu cầu danh mục đầu tư phải có giá trị bình quân ít nhất 02 tỷ đồng trong vòng 180 ngày bằng tài sản của nhà đầu tư, không bao gồm các khoản vay. Nhà đầu tư không được phép bán, góp vốn đầu tư vào trái phiếu với nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp. 

Nghị định bổ sung quy định nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp của nhà đầu tư cá nhân khi mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, hạn chế tối đa tình trạng gian lận của nhà đầu tư cá nhân khi mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. 

Bổ sung quy định về đại diện người chủ sở hữu trái phiếu

Một điểm mới khác tại Nghị định 65 là việc bổ sung quy định về người đại diện trái phiếu để tăng cường giám sát mục đích huy động vốn từ trái phiếu của doanh nghiệp phát hành cùng với việc tăng cường giám sát việc thực hiện cam kết của doanh nghiệp phát hành; 

Theo đó, đại diện người sở hữu trái phiếu có trách nhiệm báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở giao dịch chứng khoán định kỳ hàng quý, hàng năm và báo cáo trong trường hợp phát hiện vi phạm của tổ chức phát hành ảnh hưởng đến quyền lợi của người sở hữu trái phiếu. 

Người đại diện chủ sở hữu trái phiếu có trách nhiệm tuân thủ các quy định của pháp luật chứng khoán và Điều 14 Nghị định này khi cung cấp dịch vụ đại diện cho người sở hữu trái phiếu. Đồng thời chịu sự quản lý, giám sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước theo quy định. 

Tăng cường tính minh bạch bằng việc thay đổi thời hạn công bố thông tin

Để tăng cường tính minh bạch của tổ chức phát hành trái phiếu và sử dụng nguồn vốn phát hành trái phiếu, thời hạn công bố thông tin về kết quả chào bán trái phiếu tại Nghị định 65 được giảm từ 10 ngày xuống còn năm ngày. 

Trường hợp doanh nghiệp chào bán không thành công hoặc hủy đợt chào bán trái phiếu, trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày kết thúc đợt phân phối trái phiếu, doanh nghiệp công bố thông tin và gửi thông tin công bố đến Sở giao dịch chứng khoán.