Thực tế xử phạt vi phạm hành chính trong tố tụng đã cho thấy tình trạng cản trở tố tụng hoạt động ngày càng gia tăng, đây là nguyên nhân chính gây nhiều khó khăn cho quá trình giải quyết vụ án. Hơn thế nữa, điều này còn ảnh hưởng xấu đến chất lượng giải quyết vụ án của các cơ quan có thẩm quyền và thách thức tính thiêng liêng của quyền lực xét xử. 

Để ngăn chặn và kìm hãm các hành vi vi phạm pháp luật và hành vi cản trở hoạt động tố tụng, vào ngày 18 tháng 8 năm 2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh số 02/2022/UBTVQH15 về Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng (“Pháp lệnh 02”) có hiệu lực từ ngày 01 tháng 9 năm 2022. Theo Pháp lệnh này, hành vi ghi âm hoặc ghi hình tại phiên tòa xét xử mà không được sự đồng ý của Chủ tọa phiên tòa hoặc những người tham gia tố tụng được coi là vi phạm quy chế tòa án và có thể bị xử phạt hành chính.

Xử phạt hành chính đối với hành vi ghi âm, ghi hình trái phép tại phiên tòa

Theo quy định tại Pháp lệnh 02, Chủ tọa phiên tòa có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi không tuân theo sự điều hành của Chủ tọa về ghi âm lời nói, ghi hình ảnh phiên tòa hoặc Hội đồng xét xử mà không được sự đồng ý của Chủ tọa. Ngoài ra, việc ghi âm, ghi hình những người tham gia tố tụng mà không được sự đồng ý của họ cũng được coi là hành vi vi phạm pháp luật. Mức xử phạt hành chính cho các hành vi này là từ 7.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng.

Các hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả

Bên cạnh các chế tài xử phạt nêu trên, hành vi ghi âm, ghi hình trái phép tại phiên tòa có thể bị áp dụng các hình thức xử phạt phạt bổ sung khác. Cụ thể, cá nhân hoặc tổ chức thực hiện hành vi vi phạm sẽ bị tịch thu tang vật và phương tiện vi phạm. Bên cạnh đó, Pháp lệnh 02 cũng quy định các biện pháp khắc phục hậu quả của hành vi này bằng việc buộc thu hồi và nộp lại các tư liệu, tài liệu, hình ảnh ghi âm, ghi hình mà cá nhân hoặc tổ chức thực hiện hành vi vi phạm thu được cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền.