Ngày 19 tháng 12 năm 2023, Thông tư mới của Bộ Công Thương số 19/2023/TT-BCT về phương pháp xây dựng khung giá phát điện áp dụng cho các nhà máy điện mặt trời, điện gió (“Thông tư 19”) chính thức có hiệu lực thi hành.

Quy định hiện hành

Trước Thông tư 19, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 37 (1), Quyết định 39, Quyết định 11 (2), Quyết định 02 và Quyết định 13 (3) quy định về cơ chế mua bán điện giá hỗ trợ (FIT) cho các dự án năng lượng tái tạo (tức là 8,5 UScents/kWh và 9,8 UScents/kWh đối với các dự án điện gió; 7,09 UScents/kWh và 9,35 UScents/kWh đối với dự án điện mặt trời). Biểu giá này chỉ áp dụng cho các dự án điện mặt trời có ngày vận hành thương mại (“COD”) trước ngày 30 tháng 6 năm 2019, hoặc từ ngày 01 tháng 7 năm 2019 đến ngày 31 tháng 12 năm 2020, và các dự án điện gió có COD trước ngày 01 tháng 11 năm 2021.

Sau đó, do một số dự án điện mặt trời và điện gió không đạt đúng thời hạn nêu trên (“Dự án chuyển tiếp”) nên các Dự án chuyển tiếp này không được hưởng mức giá FIT nêu trên theo quy định tại các Hợp đồng mua bán điện (“PPA”) ký với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (“EVN”). Trước tình hình này, Bộ Công thương (“MOIT”) sau đó đã ban hành Thông tư 15 (4), Quyết định 21 (5) và Thông tư 01 (6) quy định cơ chế xây dựng khung giá và mức giá trần cho các dự án chuyển tiếp.

Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có quy định nào quy định về cơ chế định giá để xây dựng giá điện cho các dự án điện mặt trời và điện gió mới. Do đó, việc ban hành Thông tư 19 tạo một cơ chế chính thức để xây dựng khung giá phát điện cho các nhà máy điện mặt trời, nhà máy điện gió mới.

Những điểm chính của Thông tư 19

Thông tư 19 áp dụng đối với các dự án năng lượng tái tạo mới có COD sau ngày 31 tháng 12 năm 2020 (đối với các dự án điện mặt trời) hoặc sau ngày 31 tháng 10 năm 2021 (đối với các dự án điện gió) chưa ký PPA với EVN. Các nhà máy điện mặt trời và điện gió chuyển tiếp có COD tương ứng sau ngày 31 tháng 12 năm 2020 và ngày 31 tháng 10 năm 2021 tuân theo Thông tư 15 hoặc các nhà máy điện gió và điện mặt trời có mức giá FIT tương ứng nêu trên sẽ không thuộc phạm vi điều chỉnh của Thông tư 19.

Theo Thông tư 19, giá điện của các dự án điện mặt trời, và điện gió mới sẽ phụ thuộc vào khung giá có giá trần được ban hành lại hàng năm thay vì giá cố định theo hợp đồng mua bán điện theo quy định trước đây. Cơ chế khung giá mới này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc đàm phán giữa nhà đầu tư và EVN, đồng thời đảm bảo giá điện không vượt khung pháp định. Khung giá sẽ được quy định bằng VNĐ.

Đặc biệt, hàng năm, khung giá phát điện sẽ được Cục Điều tiết điện lực (“ERAV”) thẩm định lại và do MOIT ban hành lại theo trình tự sau:

1. Trước ngày 01 tháng 11 hàng năm, EVN có trách nhiệm:

• Đề xuất lựa chọn nhà máy điện mặt trời chuẩn, nhà máy điện gió chuẩn để tính toán khung giá phát điện.
• Tính toán các bộ thông số và tính toán giá phát điện của nhà máy điện mặt trời chuẩn và nhà máy điện gió chuẩn. EVN có thể thuê tổ chức tư vấn phù hợp để thu thập các bộ thông số đầu vào cho việc xây dựng khung giá.
• Lập hồ sơ tính toán khung giá phát điện cho nhà máy điện (“Hồ sơ”) và trình cho ERAV thẩm định.

2. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được Hồ sơ, ERAV có trách nhiệm kiểm tra chi tiết nội dung, tính đầy đủ và hợp lệ của Hồ sơ.

Trong trường hợp cần thiết, ERAV có thể yêu cầu EVN sửa đổi, bổ sung, làm rõ nội dung Hồ sơ. Chậm nhất 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu nêu trên, Tập đoàn Điện lực Việt Nam có văn bản giải trình gửi Cục Điều tiết điện lực.

3. Trường hợp nhận được Hồ sơ hợp lệ và báo cáo giải trình làm rõ nội dung Hồ sơ, trong thời hạn 20 ngày làm việc kể từ ngày nhận được Hồ sơ, ERAV có trách nhiệm thẩm định khung giá phát điện. Bộ Công Thương có thể thành lập hội đồng tư vấn để có ý kiến về tính toán của EVN nếu cần thiết.

4. Chậm nhất 15 ngày làm việc kể từ ngày thẩm định khung giá phát điện, ERAV có trách nhiệm gửi văn bản báo cáo trình lên MOIT phê duyệt khung giá cho năm tiếp theo.

Trường hợp khung giá phát điện năm sau chưa được công bố thì tạm thời áp dụng khung giá phát điện có hiệu lực mới nhất.

Theo Thông tư 19, khung giá phát điện được tính toán phù hợp với đặc điểm cường độ bức xạ mặt trời của ba khu vực Bắc, Trung, Nam. Đặc biệt, Thông tư 19 yêu cầu khung giá đối với các dự án điện mặt trời mặt đất, điện mặt trời nổi, điện mặt trời chuẩn phải được xây dựng phù hợp với cường độ bức xạ mặt trời trung bình năm tương ứng với từng vùng. Bằng cách đặt ra mức giá trần có khả năng cao hơn, cơ chế này nhằm mục đích thúc đẩy đầu tư điện mặt trời ở các khu vực phía Bắc, phù hợp với mục tiêu của Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Kế hoạch phát triển điện lực VIII) trong đó nêu rõ khuyến khích và ưu tiên phát triển điện mặt trời ở các khu vực phía Bắc, nơi cường độ bức xạ mặt trời có nguy cơ thiếu điện so với khu vực miền Trung và miền Nam. Từ cách tiếp cận này, sự đa dạng về cường độ bức xạ mặt trời ở các vùng khác nhau được nhấn mạnh và thừa nhận một cách đáng kể trong việc thúc đẩy đầu tư năng lượng mặt trời và xây dựng khung giá điện.

Ghi chú

1. Quyết định 37/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 29 tháng 6 năm 2011 (“Quyết định 37”) được sửa đổi theo Quyết định 39/TTg-QĐ của Thủ tướng Chính phủ ngày 10 tháng 9 năm 2018 (“Quyết định 39”).
2. Quyết định 11/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 11 tháng 4 năm 2017 (“Quyết định 11”), được sửa đổi theo Quyết định 02/2019/TTg-QĐ của Thủ tướng Chính phủ ngày 08 tháng 01 năm 2019 (“Quyết định 02”).
3. Quyết định 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 06 tháng 4 năm 2020 (“Quyết định 13”).
4. Thông tư 15/2022/TT-BCT của Bộ Công Thương ngày 03 tháng 10 năm 2022 (“Thông tư 15”).
5. Quyết định 21/QĐ-BCT của Bộ Công Thương ngày 07 tháng 01 năm 2023 (“Quyết định 21”).
6. Thông tư 01/2023/TT-BCT của Bộ Công Thương ngày 19 tháng 01 năm 2023 (“Thông tư 01”).